فاطمه کوثر معرفت ناب
قرآنی - علمی ، اخلاقی ، کلامی ، اجتماعی ، سیاسی ، فرهنگی و هنریفاطمه کوثر معرفت ناب
قرآنی - علمی ، اخلاقی ، کلامی ، اجتماعی ، سیاسی ، فرهنگی و هنریگنجینه معرفت
آیا می خواهید بدانید چند می ارزید ؟
• دانشوری
قِیْمَة کُل امْرِی ما یُحْسِنُه
ارزش هر کسی، همسنگ تخصص او است.حکمت 78/1
. 3.اَلْعِلْم‌ُ مِصْباح‌ُ الْعَقْل‌ِ. دانش، چراغ خرد است.حدیث 536/2
4. اَلْعِلْم‌ُ یُنْجِدُ الْفِکْرَ. دانش، خرد را یاری می‌کند.حدیث 832/2
5. اَلْعُلُوم‌ُ، نُزْهَة‌ُ الاُْدَباءِ. دانش، تفریحگاه ادیبان است.حدیث 993/2
6. اَلْعِلْم‌ُ لا یَنْتَهی. (دریای) دانش را کرانه‌ای نیست.حدیث 1054/2
7. اَلْعِلْم‌ُ کَنْزٌ عَظیم‌ٌ لا یَفْنی. دانش، گنج بزرگ (و) جاودانه است.حدیث 1234/2
8. اَلْعالِم‌ُ مَن‌ْ عَرَف‌َ قَدْرَه‌ُ. دانشور، کسی است که ارزش خویش را می‌داند.حدیث 1238/2
9. اَلْعِلْم‌ُ رُشْدٌ لِمَن‌ْ عَمِل‌َ بِه‌ِ. دانش، (مایه) رشد برای کسی است که آن را به کار گیرد.حدیث 1277/2
10. اَلْعالِم‌ُ، اَلَّذی لا یَمُل‌ُّ مِن‌ْ تَعَلُّم‌ِ الْعِلْم‌ِ. دانشور، کسی است که از دانش‌آموزی خسته نشود.حدیث 1303/2
11. اَلْعِلْم‌ُ اَکْثَرُ مِن‌ْ اَن‌ْ یُحاط‌َ بِه‌ِ، فَخُذُوا مِن‌ْ کُل‌ِّ عِلْم‌ٍ اَحْسَنَه‌ُ. (رشته‌های گوناگون) دانش بیش از آن است که به چنگ آید، پس، از هردانشی، نیکوترین (و سودمندترین و ضروری‌ترین) آن را فراگیر. حدیث 1819/2
12. اَلْعالِم‌ُ وَ الْمُتِعَلِّم‌ُ شَریکان‌ِ فِی الاَْجْرِ وَ لا خَیْرَ فیما بَیْن‌َ ذلِک‌َ.
دانش‌پژوه و دانشور، هر دو در پاداش (خداوندی) همتایند؛ برای کسی که یکی‌از این دو نباشد، بهره‌ای نیست.حدیث 1912/2
13. اِقْتَن‌ِ الْعِلْم‌َ، فَاِنَّک‌َ اِن‌ْ کُنْت‌َ غَنِیّاً، زانَک‌َ؛ وَ اِن‌ْ کُنْت‌َ فَقیراً، مانَک‌َ.
دانش بیاموز که اگر توانگر باشی، باعث وقار تو خواهد شد و اگر تهیدست باشی‌مایه درآمد تو خواهد شد.حدیث 2331/2
14. اَشَدُّ النّاس‌ِ نَدَمًا عِنْدَ الْمـَوْت‌ِ، اَلْعُلَماءُ غَیْرَ الْعامِلین‌َ. پشیمان‌ترین مردم هنگام مرگ، دانشوران بی‌عمل‌اند.حدیث 3198/2
15. اِنَّکُم‌ْ اِلَی الْعَمَل‌ِ بِما عَلِمْتُم‌ْ اَحْوَج‌ُ مِنْکُم‌ْ اِلی تَعَلُّم‌ِ ما لَم‌ْ تَکُونُوا تَعْلَمُون‌َ.
همانا به انجام چیزهایی که می‌دانید نیازمندترید تا به آموختن نادانسته‌ها.حدیث 3826/2
16. اِذا رَاَیْت‌َ عالِماً، فَکُن‌ْ لَه‌ُ خادِماً. هرگاه دانشوری دیدی، پس فرمانبر او باش.حدیث 4044/2
17. تَعَلَّمُوا الْعِلْم‌َ وَ تَعَلَّمُوا مَع‌َ الْعِلْم‌َ اَلسَّکینَة‌َ وَ الْحِلْم‌َ؛ فَاِن‌َّ الْعِلْم‌َ خَلیل‌ُ الْمُؤْمِن‌ِ وَ الْحِلْم‌َ وَزیرُه‌ُ.
دانش را بیاموزید و با آن آرامش و شکیبایی فراگیرید. پس همانا دانش، دوست دین‌باور و شکیبایی وزیر اوست.حدیث 4549/2
18. خُذِالْحِکْمَة‌َ مِمَّن‌ْ اَتاک‌َ بِها؛ اُنْظُرْ اِلی ما قال‌َ، وَ لا تَنْظُرْ اِلی مَن‌ْ قال‌َ.
دانش راستین را از هرکه آورد بپذیر؛ به سخن بنگر، نه گوینده.حدیث 5048/2
19. لِطالِب‌ِ الْعِلْم‌ِ عِزُّ الدُّنْیا وَ فَوْزُ الا´خِرَة‌ِ. برای دانش‌پژوه، سرافرازی این سرا و رستگاری آن سراست.حدیث 7349/2
20. ما اَکْثَرَ مَن‌ْ یَعْلَم‌ُ الْعِلْم‌َ وَ لا یَتَّبِعُه‌ُ. چه بسیار دانشورانی که از دانش خویش پیروی نمی‌کنند.حدیث 9522/2
21. ما اَخَذَاللّه‌ُ سُبْحانَه‌ُ عَلَی الْجاهِل‌ِ اَن‌ْ یَتَعَلَّم‌َ، حَتی‌ّ اَخذ عَلَی الْعالِم‌ِ اَن‌ْ یُعَلِّم‌َ.
خداوند سبحان از نادان پیمان فراگیری نگرفته است، جز آن که (پیش از آن) ازدانشور پیمان آموزاندن گرفته است.حدیث 9650/2
22. مُدارَسَة‌ُ الْعِلْم‌ِ لَذَّة‌ُ الْعُلَماءِ. تدریس، لذّت دانشوران است.حدیث 9755/2
23. لا تُحَدِّث‌ِ الْجُهّال‌َ بِما لا یَعْلَمُون‌َ؛ فَیُکَذِّبُون‌َ بِه‌ِ؛فَاِن‌َّ لِعِلْمِک‌َ عَلَیْک‌َ حَقًّا وَ حَقُّه‌ُ عَلَیْک‌َ بَذْلُه‌ُ لِمـُسْتَحِقِّه‌ِ وَ مَنْعُه‌ُ مِن‌ْ غَیْرِمُسْتَحِقِّه‌ِ.
با نادانان از آنچه می‌دانی سخن مگو؛ چرا که درغگویت می‌پندارند؛ دانشت بر تو حقی دارد؛ و آن حق این است که علم را به فرد شایسته‌اش ببخشی واز کسی که سزاوارش نیست، باز داری.حدیث 10367/2
24. لا زَلَّة‌َ اَشَدُّ مِن‌ْ زَلَّة‌ِ عالِم‌ٍ. لغزشی سخت‌تر از لغزش دانشور نیست.حدیث 10674/2
25. لا یُدْرَک‌ُ الْعِلْم‌ُ بِراحَة‌ِ الْجِسْم‌ِ. دانش، با تن آسایی به دست نمی‌آید.حدیث 10684/2
26. لا یَسْتَخِف‌ُّ بِالْعِلْم‌ِ وَ اَهْلِه‌ِ اِلاّ اَحْمَق‌ٌ جاهِل‌ٌ. جز کم خرد نادان، کسی دانش و دانشور را خوار نمی‌شمارد.حدیث 10807/2
27. یَنْبَغی اَن‌ْ یَکُون‌َ عِلْم‌ُ الرَّجُل‌ِ زائِدًا عَلی نُطْقِه‌ِ، وَ عَقْلُه‌ُ غالِباً عَلی لِسانِه‌ِ. باید دانش آدمی بیش از گفتار، و خردش بر زبانش چیره باشد.حدیث 10946/2
28. لَن‌ْ یُحْرِزَ الْعِلْم‌َ اِلاّ مَن‌ْ یُطیل‌ُ دَرْسَه‌ُ. کسی به (ژرفای) دانش دست نمی‌یابد، مگر آن که زمانی طولانی‌بیاموزد.حدیث 7422/2
29. مَن‌ْ عَلِم‌َ، اَحْسَن‌َ السُّؤال‌َ. دانشور، نیکو پرسد.حدیث 7674/2
30. مَن‌ْ تَعَلَّم‌َ الْعِلْم‌َ لِلْعَمَل‌ِ بِه‌ِ، لَم‌ْ یُوحِشْه‌ُ کَسادُه‌ُ. کسی که دانش را برای عمل به‌آن بیاموزد، از بی‌رونقی آن (میان مردم) غمگین‌نشود.حدیث 8244/2
31. مَن‌ْ وَقَّرَ عالِماً، فَقَدْ وَقَّرَ رَبَّه‌ُ. آن که دانشوری را احترام کند، خدایش را احترام کرده است.حدیث 8704/2
32. مَن‌ْ اَکْثَرَ الْفِکْرَ فیما تَعَلّم‌َ، اَتْقَن‌َ عِلْمَه‌ُ وَ فَهِم‌َ ما لَم‌ْ یَکُن‌ْ یَفْهَم‌ُ. کسی که در آموخته‌هایش بسیار بیندیشد، دانشش استوار می‌شود و آنچه را که‌نمی‌فهمد، درخواهد یافت.حدیث 8917/2
33. مَن‌ْ لَم‌ْ یَتِعَلَّم‌ْ فِی الصِّغَرِ، لَم‌ْ یَتَقَدَّم‌ْ فِی الْکِبَرِ. آن که در کودکی نیاموزد، در بزرگسالی (معمولاً) پیشرفت نمی‌کند.حدیث 8937/2
34. زَلَّة‌ُ الْعالِم‌ِ، کَاِنْکِسارِ السَّفینَة‌ِ تَغْرَُِ وَ تُغَرُِِّ مَعَها غَیْرَها. لغزش دانشور، بسان شکستن کشتی است؛ غرِ می‌شود و با خویش دیگران راغرقه می‌سازد.حدیث 5474/2
35. یَشْن‌ُ الْعِلْم‌ِ اَلصَّلَف‌ُ. زشتی دانش، لاف زدن است.حدیث 5784/2
36. عِلْم‌ٌ لایَنْفَع‌ُ کَدَواءٍ لا یَنْجَع‌ُ. دانشی که بهره ندهد، همانند داروی بی‌تأثیر است.حدیث 6292/2
37. قِوام‌ُ الدُّنْیا بِاَرْبَع‌ٍ: عالِم‌ٌ یَعْمَل‌ُ بِعِلْمِه‌ِ؛ وَ جاهِل‌ٌ لا یَسْتَنْکِف‌ُ اَن‌ْ یَتَعَلَّم‌َ؛ وَ غَنِی‌ٍّ یَجُودُ بِمالِه‌ِ عَلَی الْفُقَراءِ؛
وَ فَقیرٍ لا یَبیع‌ُ آخِرَتَه‌ُ بِدُنْیاه‌ُ؛ فَاِذا لَم‌ْ یَعْمَل‌ِ الْعالِم‌ُ بِعِلْمِه‌ِ، اِسْتَنْکَف‌َ الْجاهِل‌ُ اَن‌ْ یَتَعَلَّم؛ وَ اِذا بَخِل‌َ الْغَنِی‌ُّبِمالِه‌ِ، باع‌َ الْفَقیرُ آخِرَتَه‌ُ بِدُنْیاه‌ُ.
بنیان این جهان بر چهار چیز است:
دانشوری که به دانش خود عمل می‌کند؛ نادانی که از فراگیری ننگی ندارد؛ توانگری که (بخشی از) مال خویش به تهیدستان دهد؛ و بینوایی که آن جهانش را به این جهانش نفروشد؛ پس هرگاه دانشور به دانشش عمل نکند، نادان فرا نخواهد گرفت؛ و زمانی که‌توانگری به ثروتش بخل ورزد، بینوا آخرتش را به دنیایش خواهد فروخت.حدیث 6818/2
38. اَلْعِلْم‌ُ یُحْرِسُک‌َ وَ اَنْت‌َ تُحْرِس‌ُ الْمال‌َ. دانش نگهدار توست و تو نگهدار دانش.صفحة 164/3
39. کَفی بِالْعِلْم‌ِ شَرَفاً اَن‌ْ یَدَّعیه‌ِ مَن‌ْ لا یُحْسِنُه‌ُ؛ وَ یَفْرَح‌ُ بِه‌ِ اِذا نُسِب‌َ اِلَیْه‌ِ.
برای والایی دانش همین بس کسی که آن را به خوبی نمی‌داند، ادعای داشتن آن‌را دارد؛ و اگر دانشورش خوانند، شادمان شود.حدیث 13653/4
40. مَن‌ْ خَلا بِالْعِلْم‌ِ، لَم‌ْ تُوحِشْه‌ُ خَلْوَة‌ٌ. آن که با دانشش تنها نشیند، از تنهایی نهراسد (زیرا در حقیقت تنها نیست). حدیث 8125/2
41. اِن‌َّ النّارَ لا یُنْقَصُها ما اُخِذَمِنْه‌ُ، وَلکِن‌ْ یُخْمِدُها اَن‌ْ لا تَجِدْ حَطَباً؛ وَ کَذلِک‌َالْعِلْم‌ُ لا یَفْنیه‌ِ الاِْقْتِباس‌ُ؛ وَلکِن‌ْ بُخْل‌ُ الْحامِلین‌َ لَه‌ُ، سَبَب‌ُ عَدَمِه‌ِ.
آنچه از آتش برگیرند، از آن کاسته نمی‌شود، امّا اگر (برای تغذیه‌اش) هیزم‌نیابی، آتش فرو می‌نشیند، همچنین، اقتباس دانش را از بین نمی‌برد، امّا تنگ‌چشمی دانشوران، باعث نابودی‌اش می‌شود.حدیث 13803/4
42. وَ حِرْصاً فِی الْعِلْم‌ِ. از نشانه‌های یکی از آنان (= تقوا پیشگان)، آن است که... آزمند دانش‌است.خطبة 193/1
43. الْعُلَماءُ غُرَباءُ، لِکِثْرَة‌ِ الْجُهّال‌ِ بَیْنَهُم‌ْ. دانشوران غریب‌اند، زیرا نادانان بسیارند.حدیث 13918/4
44. اِن‌َّ لِلْعالِم‌ِ ثَلاث‌ُ عَلامات: اَلْعِلْم‌ُ وَ اَلْحِلْم‌ُ وَ الصَّمْت‌ُ. دانشور سه نشانه دارد: دانش، شکیبایی و سکوت (به موقع).حدیث 13936/4
45. رُب‌َّ عالِم‌ٍ قَدْ قَتَلَه‌ُ جَهْلُه‌ُ وَ عِلْمُه‌ُ مَعَه‌ُ لا یَنْفَعُه‌ُ. چه بسیار دانشوری که نادانی‌اش او را به کشتن داد و دانشش برایش سودی‌نداشت.حکمت 107/1
46. اَلْعالِم‌ُ یَعْرِف‌ُ الْجاهِل‌َ؛ لاَِنَّه‌ُ کان‌َ قَبْل‌ُ جاهِلاً. دانشور، (روحیه) نادان را می‌شناسد؛ زیرا پیش ازاین، خود نادان بوده‌است.حدیث 1779/2
47. اَلْفَهْم‌ُ آیَة‌ُ الْعِلْم‌ِ. نشانه دانش، فهمیدن است.حدیث 453/2
