پرسش های عبرت آموز

توصیه‌های مهم استادقرائتی درآستانه ماه رمضان

استاد قرائتی در نامه‌ای نوشت: طبق معمول هر سال همین که به ماه رمضان نزدیک می‌شویم دقایقی از وقت شما را راجع به مهمترین مسئله میگیرم و از اینکه کار قرآن به جایی رسیده که باید مثل من این حرفها را بزند (که از دهانم بزرگتر است) شرمندهام.

SHIA-NEWS.COM شیعه نیوز:

به گزارش «شیعه نیوز» به نقل ازحج، حجت الاسلام والمسلمین محسن قرائتی در آستانه فرا رسیدن ماه مبارک رمضان توصیه هایی برای بهره مندی هر چه بیشتر از قرآن کریم ارائه کردند که بدین شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

خدمت سروران گرامی

سلام علیکم

طبق معمول هر سال همین که به ماه رمضان نزدیک میشویم دقایقی از وقت شما را راجع به مهمترین مسئله میگیرم و از اینکه کار قرآن به جایی رسیده که باید مثل من این حرفها را بزند (که از دهانم بزرگتر است) شرمندهام.

۱. آیا می‌دانید که در همه مساجد در شب قدر دعای شریف جوشن کبیر و عزاداری و مراسم قرآن سر گرفتن بحمدالله برگزار میشود اما چرا در شب قدر که شب نزول قرآن است تفسیر رنگی ندارد؟

۲. آیا می‌دانید سرگرم شدن به چاپ و صوت و تجوید و ظاهر قرآن بیش از توجه به محتوای قرآن است؟

۳. آیا می‌دانید به ما دستور دادهاند که هر گاه فتنه‌های زیاد مانند پارههایی از شب تار به شما روی آورد به قرآن پناه ببرید؟ (فَإِذَا الْتَبَسَتْ‏ عَلَیْکُمُ الْفِتَنُ کَقِطَعِ اللَّیْلِ الْمُظْلِمِ فَعَلَیْکُمْ بِالْقُرْآنِ فَإِنَّهُ شَافِعٌ مُشَفَّع) ‏ [۱]

۴. آیا می‌دانید بعضی به اسم این که دین از سیاست جداست به صدها آیه سیاسی بی توجهی می‌کنند؟

۵. آیا می‌دانید آن مقدار که در متون آموزش و پرورش و دانشگاه کلمات عربی را تزریق می‌کنند کارساز نیست و فارغ التحصیلان ما نمی‌توانند اکثرا یک صفحه قرآن را بی غلط بخوانند؟

۶. آیا می‌دانید بعضی به خیال اینکه قرآن از فهم بشر بالاتر است و فهم آن مخصوص اهل بیت است از تدبر در آن می‌ترسند، با اینکه خداوند دستور به تدبر داده است و در حدیث می‌خوانیم: من زعم ان کتاب الله مبهم فقد هلک و اهلک [۲] راستی اگر قرآن را نمی‌توان فهمید پس چگونه به ما دستور داده اند روایات را بر قرآن عرضه کنیم و اگر ضد آن بود آن روایات را به دیوار بزنیم؟

۷. آیا می‌دانید مهجوریت قرآن غافلانه نیست زیرا در قرآن میخوانیم در روز قیامت پیامبر صلی الله علیه و آله میفرماید: پروردگارا قوم من قرآن را مهجور گرفتند و نمی‌فرماید قرآن نزد قوم من مهجور بود و مهجور گرفتن با توجه و عمد است؟ وَقالَالرَّسُولُیارَبِّإِنَّقَوْمِیاتَّخَذُواهذَاالْقُرْآنَمَهْجُوراً [۳]

۸. آیا می‌دانید آیه وَقالَالرَّسُولُیارَبِّإِنَّقَوْمِیاتَّخَذُواهذَاالْقُرْآنَمَهْجُوراً چه معنایی دارد:

الف: در پر خطر‌ترین دادگاه یعنی روز قیامت

ب: نزد عالی‌ترین قاضی یعنی خداوند

ج: از محبوبترین و بالاترین مقام هستی یعنی پیامبر صلی الله علیه و آله

د: شکایت توسط کسی است که مظهر رحمه للعالمین است.

ه: شکایت پدر از فرزند است انا و علی ابوا هذه الامه

و: شکایت حتمی است چون با فعل ماضی آمده است. (وَقالَالرَّسُولُ)

ز: شکایت با استمداد از کلمه یا رب است.

ح: شکایت از کسی است که امید شفاعت از او داریم. ویل لمن کان شفعاء ه خصماءه؟

۹. آیا می‌دانید بعضیها نمی‌توانند قرآن بخوانند؟

بعضی به غلط می‌خوانند.

بعضی که میتوانند درست بخوانند نمی‌خوانند.

و بعضی که می‌خوانند تدبر نمیکنند.

و بعضی به آن عمل نمی‌کنند.

و بعضی قرآن را محور کار خود نمیدانند و در درسها و سخنرانی‌ها و نوشته به قرآن اولویت نمی‌دهند.

و بعضی قرآن را تنها برای مهریه عروس، بالای سر مسافر، سوگند یاد کردن، کتاب استخاره و امثال آن می‌خواهند.

۱۰. آیا می‌دانید مثال ما مثال بیماری است که بجای مصرف دارو مشغول چیدن و تنظیم انواع قرص هاست؟

۱۱. آیا می‌دانید مثال ما مثال مهمانی است که به جای گوش دادن به سخنان صاحبخانه به نقش و نگار در و پنجره توجه می‌کند؟

۱۲. آیا می‌دانید گروهی به جای تدبر در قرآن و پیام و الهام گرفتن از آن و عمل به آن به سراغ حواشی آن میروند و بیشتر عمر خود را صرف مباحث علوم قرآن مانند محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ، تاویل، شان نزول، تاریخ کتابت، تاریخ ترجمه، تاریخ تفسیر، طبقات مفسرین، تفاوت کتب تفسیری و امثال این بحث‌ها می‌کنند؟ (البته بعضی از این بحث‌ها نظیر بحث اعجاز و بحث سلامت از تحریف ضروری است اما صرف بیشتر عمر به این علوم مانند کسی است که به جای شنا در استخر، دور استخر می‌دود؟)

۱۳. آیا می‌دانید بعضی بجای بیان روح قرآن آنقدر به نقل اقوال می‌پردازند که خود قرآن در آن اقوال گم می‌شود و بعضی آنقدر احتمالات متعددی را مطرح می‌کنند که حتی محکمات قرآن، متشابه می‌شود؟

۱۴. بعضی وارد گود عرفان، بعضی وارد تحقیق مفصل روی لغات، بعضی در مقام نقل شان نزول‌های متعدد و بعضی قرآن را به دون توجه به روایات معتبر رسیده از اهل بیت علیهم السلام تفسیر میکنند؟ در حالی که خود قرآن به ما می‌فرماید: وَماآتاکُمُالرَّسُولُفَخُذُوهُوَمانَهاکُمْعَنْهُفَانْتَهُوا [۴] یعنی سخنان پیامبر صلی الله علیه و آله را که خود مستقیما فرموده و یا به اهل بیت ارجاع داده باید بگیریم و در روایات متواتر می‌خوانیم بین قرآن و اهل بیت هرگز جدایی نیست و اگر به هر دو تکیه کنید هرگز گمراه نمی‌شوید؟

۱۵. آیا می‌دانید در بسیاری از سخنرانی‌ها سهم تاریخ، تحلیل سیاسی، شعر و خواب و خطابه و روضه و امثال آن داده میشود ولی سهم قرآن داده نمیشود با اینکه خداوند به پیامبر صلی الله علیه و آله می‌فرماید سخنرانی تو باید درباره بیان قرآن باشدلِتُبَیِّنَلِلنَّاسِمانُزِّلَإِلَیْهِم‏؟

۱۶. آیا می‌دانید هزاران پایان نامه در علوم قرآن نوشته میشود ولی این پایان نامه‌ها در دانشگاه‌ها بایگانی و جامعه از آن خیری نمی‌بیند؟

۱۷. آیا میدانید در دانشگاههای قرآن و حدیث سرفصلهای علوم قرآن کاربردی نیست و نیاز سنجی نشده است؟

۱۸. آیا می‌دانید تلاوت زیبا در مواردی به هنر نمایی تبدیل شده است؟

۱۹. آیا می‌دانید در آموزش صرف و نحو از آیات قرآن و روایات کمتر استفاده می‌شود؟

۲۰. آیا می‌دانید فیلمهای کوتاهی با مضامین قرآنی نایاب است؟

۲۱. آیا میدانید تفسیر ساده برای نوجوانان نایاب است؟

۲۲. آیا میدانید بیان صحیح از قصههای قرآن برای نوجوانان نایاب است؟

۲۳. آیا میدانید موقوفات برای قرآن کمیاب است؟

۲۴. آیا می‌دانید نذر تلاوت قرآن نایاب است؟

۲۵. آیا می‌دانید توجه به قرآن در نام شبی با قرآن مطرح می‌شود؟ آیا درست است که بگوییم شبی با اکسیژن و یا شبی با سلامتی؟

۲۶. آیا می‌دانید در بسیاری از حوزهها و نزد بسیاری از مدرسین تدبر در قرآن درس جنبی است نه اصلی؟

۲۷. آیا می‌دانید توجه به کتاب مخلوق بیش از کتاب خالق است؟

۲۸. آیا می‌دانید که به آیه خُذِالْکِتابَبِقُوَّةٍ [۵] عمل نکرده ایم؟

۲۹. آیا می‌دانید اگر کتاب آسمانی را به پا نداریم خداوند لقب پوچی به ما داده است؟ قُلْیاأَهْلَالْکِتابِلَسْتُمْعَلى‏شَیْ‏ءٍحَتَّىتُقیمُواالتَّوْراةَوَالْإِنْجیلَوَماأُنْزِلَإِلَیْکُمْمِنْرَبِّکُم‏ [۶]

۳۰. آیا می‌دانید کلمه اقامه در قرآن در چهار جا به کار رفته است:

أَقیمُواالدِّین‏ [۷]

أَقیمُواالْوَزْنَ [۸]

أَقیمُواالصَّلاةَ [۹]

وَلَوْأَنَّهُمْأَقامُواالتَّوْراةَوَالْإِنْجیلَوَماأُنْزِلَإِلَیْهِمْمِنْرَبِّهِم‏ [۱۰]

۳۱. آیا می‌دانید اگر ما کتاب آسمانی را بپا داریم وضع اقتصادی ما بسیار خوب می‌شود؟

وَلَوْأَنَّهُمْأَقامُواالتَّوْراةَوَالْإِنْجیلَوَماأُنْزِلَإِلَیْهِمْمِنْرَبِّهِمْلَأَکَلُوامِنْفَوْقِهِمْوَمِنْتَحْتِأَرْجُلِهِم [۱۱] ‏

۳۲. آیا می‌دانید باید تلاوت هر آیه ای ایمان ما را زیاد کند؟ وَإِذاتُلِیَتْعَلَیْهِمْآیاتُهُزادَتْهُمْإیماناً [۱۲]

۳۳. آیا می‌دانید تلاوت قرآن باید دل ما را بلرزاند؟ إِنَّمَاالْمُؤْمِنُونَالَّذینَإِذاذُکِرَاللَّهُوَجِلَتْقُلُوبُهُم‏ [۱۳]

۳۴. آیا می‌دانید گروهی از جن همین که برای اولین بار صدای قرآن را شنیدند ایمان آوردند (یَهْدیإِلَىالرُّشْدِفَآمَنَّابِهِ) [۱۴] و دیگران را به پیروی از آن دعوت کردند (یاقَوْمَناأَجیبُواداعِیَاللَّهِ) [۱۵] ولی ما این همه قرآن شنیدیم، نه دلی تکان و نه ایمانی زیاد و نه اشکی جاری و نه رشدی اضافه و نه تبلیغی صورت گرفت؟

۳۵. آیا می‌دانید قرآن ذکر است إِنَّانَحْنُنَزَّلْنَاالذِّکْر [۱۶] و اعراض از آن زندگی نکبتی را به بار می‌آورد (وَمَنْأَعْرَضَعَنْذِکْریفَإِنَّلَهُمَعیشَةًضَنْکا) [۱۷]

۳۶. آیا می‌دانید در قیامت بعضی شفاعت‌ها برای بعضی مفید نیست؟ فَماتَنْفَعُهُمْشَفاعَةُالشَّافِعینَ [۱۸] ولی شفاعت قرآن حتما کارساز است. شافع مشفع

۳۷. آیا می‌دانید قرآن کشتی بی سوراخ است؟ إِنَّانَحْنُنَزَّلْنَاالذِّکْرَوَإِنَّالَهُلَحافِظُون [۱۹] ‏ ولی در نقل تاریخ، احتمال دروغ است و در روایات نیز روایات جعلی زیاد است؟

۳۸. آیا می‌دانید قرآن مثل دریا است که هر کسی از آن بهره ای دارد. بعضی با نگاه، بعضی با شنا، بعضی با قایق رانی، و بعضی با غواصی. قرآن نیز این گونه است که: کِتَابُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى أَرْبَعَةِ أَشْیَاءَ عَلَى الْعِبَارَةِ وَ الْإِشَارَةِ وَ اللَّطَائِفِ وَ الْحَقَائِقِ فَالْعِبَارَةُ لِلْعَوَامِّ وَ الْإِشَارَةُ لِلْخَوَاصِّ وَ اللَّطَائِفُ لِلْأَوْلِیَاءِ وَ الْحَقَائِقُ لِلْأَنْبِیَاءِ. [۲۰]

۳۹. آیا می‌دانید عجایب قرآن قابل شمارش نیست؟ امیرالمومنین فرمود: لَا تُحْصَى‏ عَجَائِبُه‏ [۲۱]

۴۰. آیا می‌دانید عجایب قرآن کهنه شدنی نیست؟ لَا تَفْنَى‏ عَجَائِبُهُ‏ [۲۲]

۴۱. آیا می‌دانید بزرگانی مانند ملاصدرا و فیض کاشانی و امام خمینی و بسیاری دیگر اقرار کردهاند که چرا بیشتر عمر خود را صرف قرآن نکرده اند؟

۴۲. آیا می‌دانید علمای ربانی، علمای قرآنی هستندْکُونُوارَبَّانِیِّینَبِماکُنْتُمْتُعَلِّمُونَالْکِتابَوَبِماکُنْتُمْتَدْرُسُونَ [۲۳]

۴۳. آیا می‌دانید قرآن نور است و کسی که خودش نور ندارد نمی‌تواند مردم را از ظلمات به نور دعوت کند؟

۴۴. آیا می‌دانید که عظمت ماه مبارک رمضان به روزه نیست بلکه به نزول قرآن است: شَهْرُرَمَضانَالَّذیأُنْزِلَفیهِالْقُرْآن‏ [۲۴] و نفرمود: شهر رمضان الذی کتب فیه الصیام

۴۵. آیا می‌دانید در نمایشگاه کتاب توجه مردم به کتب تفسیری زیاد شده است؟

۴۶. آیا می‌دانید عزیزانی که مسیر سخنرانی‌های خود را به سمت قرآن سوق دادهاند مخاطبین کمی و کیفی بیشتری دارند؟

۴۷. آیا می‌دانید اینکه پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود هرگز نباید بین قرآن واهل بیت جدایی باشد بنابراین سزاوار است در کنار هر جلسه عزاداری یک جلسه قرآن هم باشد؟

۴۸. آیا می‌دانید که امام رضا فرمود نماز بر مردم واجب شد تا قرآن از مهجوریت بیرون آید؟ عَنِ الرِّضَا ع أَنَّهُ قَالَ‏ أُمِرَ النَّاسُ بِالْقِرَاءَةِ فِی الصَّلَاةِ لِئَلَّا یَکُونَ الْقُرْآنُ مَهْجُوراً مُضَیَّعا [۲۵]

سروران گرامی باید به پا خیزیم و اگر غفلت یا تقصیر و قصوری بوده از خداوند عذر خواهی کنیم و از امروز قرآن را جدی بگیریم؟ خُذِالْکِتابَبِقُوَّةٍ [۲۶]

نکاتی به نظر می‌رسد که بیان میکنم عزم و تصمیم با شما. ولی بدانیم اگر عزم نداشته باشیم مثل پدر خود حضرت آدم قابل توبیخیم که قرآن می‌فرماید: َوَلَمْنَجِدْلَهُعَزْما [۲۷]

همه به پا خیزیم و برای خدا و شادی دل پیامبر صلی الله علیه و آله و چشیدن مزه قرآن و چشاندن آن مزه به دیگران یک نهضتی ایجاد کنیم مثلا:

۱. کسانی که توان تدریس تفسیر دارند تفسیر را وارد حوزه درسی خود نمایند. یعنی برنامه ریزی حوزه جوری باشد که هر طلبه حداقل در هر سال با یک جزء تفسیر آشنا شود.

۲. اهل منبر نیمی از سخنرانی خود را به بیان آیات قرآن اختصاص دهند.

۳. در همه روزنامه‌ها و مجلات ستونی برای فهم گوشه ای از آیات قرآن اختصاص یابد.

۴. صدا و سیما از قصه‌ها و آیات کوتاه با هنر و نمایش و یا از مثالهای قرآن با امکانات هنری خود بهره گیرد.

۵. آموزش پرورش و دانشگاه تفسیر آیاتی را که هر روز با آن سر و کار داریم در متون کتاب درسی تزریق کنند.

۶. موضوعاتی که برای همه مردم مورد نیاز است از قرآن استخراج شود.

۷. اگر از تاریخ می‌گوییم حوادث تاریخی قرآن را در اولویت قرار دهیم.

۸. اگر از اخلاق میگوییم آیات اخلاقی قرآن را مطرح کنیم.

۹. اگر مثالی می‌زنیم یا تشبیه به کار می‌بریم قرآن را فراموش نکنیم.

۱۰. اگر فضایل امیرالمومنین علیه السلام را می‌گوییم آیاتی که در شان آن بزرگوار است در اولویت قرار دهیم.

۱۱. اگر از حضرت مهدی علیه السلام و حکومت ایشان سخن میگوییم از منابعی که قرآن و مهدویت را بررسی کرده اند استفاده نماییم؟

۱۲. در عزل و نصبها، قهر و صلحها، ارتباط و ترک روابط، انتخاب همسر، آیین همسرداری، انتخاب شغل، عبادات و سیاست، خطوط کلی اقتصاد، حقوق، مدیریت و هر رشته دیگر اول بسراغ قرآن برویم بعد نهج البلاغه و روایات معتبر، بعد سیره اهل بیت علیهم السلام و در پایان از تجربه‌های تاریخی بزرگان استفاده کنیم. این آرزو آغازی است که می‌توان از ماه رجب و شعبان و رمضان کمک گرفت زیرا ماشین هایی که هوا گرفته در سرازیری­ها روشن می‌شود و سرازیری عبادات و قرآن ماه رمضان است.

در پایان، این نالهی هدهدی بود نزد سلیمانها که اگر سلیمانها توجه فرمایند بالقیسهای دنیا به اسلام رو خواهند آورد ولی اگر بگویند این هدهد پرنده کوچکی است و حرف او الزام آور نیست حرکتی صورت نخواهد گرفت.
و السلام